Obserwatorium Arecibo

W okolicach miejscowości Arecibo w Portoryko znajduje się największy na świecie radioteleskop. Imponujące rozmiary sprawiły, że jest on doskonale rozpoznawalny. Został uwieczniony m.in. w filmie Kontakt, a także w jednej z części przygód Jamesa Bonda – GoldenEye.

Obserwatorium Arecibo wykorzystywane jest w badaniach radioastronomicznych, atmosferycznych i radarowych przez amerykański Cornell University oraz National Science Foundation. Dzięki położeniu blisko równika umożliwia obserwację wszystkich planet w Układzie Słonecznym.

Nieruchoma sferyczna czasza radioteleskopu została zbudowana w leju krasowym. Ma ona średnicę wynoszącą 305 metrów i składa się z 38778 aluminiowych paneli o rozmiarze 1 na 2 metry. Nad czaszą na 900-tonowej konstrukcji, zawieszonej na wysokości 150 metrów, umieszczono ruchomy odbiornik.

Radioteleskop działa nieprzerwanie od 1 listopada 1963 roku. Od tego czasu pozwolił dokonać wielu istotnych odkryć naukowych. Przy jego pomocy zaobserwowano, że Merkury wykonuje obrót w 59 dni, a nie jak wcześniej sądzono w 88. W 1968 roku odkrycie okresowych impulsów radiowych z Mgławicy Kraba dało pierwszy dowód istnienia gwiazd neutronowych. Obserwatorium przyczyniło się do otrzymania przez Hulse’a i Taylora Nagrody Nobla za eksperymentalne potwierdzenie teorii względności. Z radioteleskopem związany jest także polski akcent – Aleksander Wolszczan przy jego pomocy odkrył trzy pierwsze planety pozasłoneczne. Współcześnie obserwatorium w Arecibo jest głównym źródłem danych dla projektu poszukiwania cywilizacji pozaziemskich SETI@home.