Brama Brandenburska w Berlinie

Brama Brandenburska jest jednym z najpopularniejszych zabytków i najważniejszych symboli w Berlinie. Będąc w stolicy Niemiec z pewnością trzeba zobaczyć ten zabytek. Brama Brandenburska jest towarzyszką wszystkich ważnych wydarzeń odbywających się w Berlinie.

Brama Brandenburska – historia

Wiele osób zastanawia się dlaczego wielka brama znajduje się w środku miasta. Brama Brandenburska w Berlinie kiedyś była jedną z wielu bram otaczających miasto. Podczas funkcjonowania muru Berlińskiego brama Brandenburska była nim odgrodzona. Tym samym była niedostępna dla mieszkańców i turystów. Bramę można było oglądać jedynie z daleka. Wydarzenia z listopada 1989 r nadały jej nowe znaczenie jako symbol zjednoczonego miasta.

W 1734 roku dookoła dawnego Berlina powstał mur celny a wraz z nim 18 bram miejskich. Jedną z nich była brama Brandenburska. Nazywano ją tak, ponieważ prowadziła w stronę Brandenburgii, lecz nie zawsze ją tak nazywano.

Początkowo brama była niczym nie wyróżniającą się bramą miejską z budynkami dla straży i organów podatkowych. Podczas rozbudowy całego muru celnego w 1788 roku zaczęto rozbiórkę starej bramy. Brama Brandenburska została odmieniona na jedną z pierwszych wczesnoklasycystycznych budowli w Berlinie. Wzniesiono ją według projektu Carla Gottharda Langhansa na zlecenie króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II. Budowa bramy trwała 3 lata, natomiast kwadrygę na zwieńczeniu dodano dopiero w 1793 roku.

W 1806 roku z rozkazu Napoleona kwadryga została zabrana do Paryża aż do 1814 roku. Brama Brandenburska w latach 1913-1926 była remontowana, jednak w czasie bitwy o Berlin w 1945 została poważnie uszkodzona. Kwadryga została zniszczona a odtworzono ją dopiero w 1957 roku.

Architektura i symbolika bramy Brandenburskiej

Brama Brandenburska ma ponad 20 metrów wysokości, z kwadrygą ponad 26 metrów i 62 metry szerokości. Budowla była upodobniona do ateńskich budowli z kolumnami. Król Pruski widział siebie w roli Peryklesa natomiast swój sojusz z Holandią i Wielką Brytanią jako nowy Związek Morski. Jednak ze względu na inną funkcję bramy konieczne okazało się wprowadzenie zmian. W dodatku wszystkie prace architekta Carla Gottharda Langhansa były oparte jedynie na dostarczanych mu rysunkach i opisach, ponieważ nigdy nie widział Aten.

Kwadryga

Kwadryga to znajdujący się na szczycie czterokonny rydwan z powożącą Wiktorią, czyli rzymską boginię zwycięstwa. Bezpośrednio po ustawieniu kwadrygi zadecydowano o dwóch zmianach. Bogini przydano rzymskie aquilium, czyli insygnium rzymskiej armii w formie orła wykonanego ze złota bądź srebra oraz szatę przykrywającą nagie wdzięki bogini.

W 1806 roku Napoleon zabrał rzeźbę do Paryża jako symbol zwycięstwa nad Prusami. Kwadryga została sprowadzona do Berlina w kilku skrzyniach. Dokonano kilku zmian w projekcie. Najważniejszą zmianą było wyrzeźbienie nowego znaku zwycięstwa, wieniec laurowy zmieniono na dębowy i dodano żelazny krzyż. Obecne aquilium wykonał słynny architekt Karl Friedlich Schinkel.

Podczas bitwy o Berlin w 1945 roku kwadryga została zniszczona, przetrwał jedynie koński łeb, który obecnie można zobaczyć w muzeum  Brandenburskim (Märkisches Museum). Kopię kwadrygi wykonano w 1957 roku, jednak władze komunistyczne kazały skuć żelazny krzyż i orła. Oba elementy zostały przywrócone podczas remontu w 2002 roku.

Płaskorzeźby

Brama Brandenburska została ozdobiona szeregiem płaskorzeźb. W górnej części bramy Brandenburskiej umieszczono liczne alegorie. Symbolizujący męstwo Herkules niszczy Niezgodę i otrzymuje nagrodę od Zwycięstwa. Dalej przybywają Pokój, Radość i Obfitość a za nimi alegorie wiedzy i sztuk pięknych. Poniżej widać kolejną płaskorzeźbę ukazującą metopy rozdzielone tryglifami na których ukazano walkę centaurów z Lapitami, symbolizujące wojny toczone przez Prusy. Płaskorzeźby w przejściach stworzono już po wybudowaniu bramy Brandenburskiej. W przejściach znajduje się 20 reliefów przedstawiających bohaterskie czyny Herkulesa, będącego motywem przewodnim, który miał symbolizować postać pruskiego króla.

Ciekawostki

Brama Brandenburska w Berlinie ma pięć przejść, w tym jedno szersze, które od 1918 roku zarezerwowane było dla rodziny cesarskiej.

Wizerunek Bramy Brandenburskiej umieszczono na niemieckich rewersach monet o nominale 10, 20 i 50 eurocentów jako symbol zjednoczenia państwa niemieckiego.

Po obu stronach bramy stoją pawilony, które służyły dawniej straży miejskiej i celnikom. Dziś w południowym tzw. domku czyli po lewej stronie znajduje się punkt informacji turystycznej. W pawilonie po północnej stronie znajduje się Pokój Ciszy. Wstęp jest bezpłatny a miejsce jest przeznaczone dla każdego kto ma ochotę oddać się modlitwie bądź pobyć w chwili ciszy.