Kanion Colca w peruwiańskich Andach wygląda jakby został wycięty z gigantycznym nożem. Jest to najgłębszy wąwóz świata. Ośnieżone białe szczyty, często ukryte w chmurach, wyrastają 3,2 km ponad dno doliny. Rzeka Colca, dzika i bagnista w porze deszczowej, wije się pośród wygasłych...
Deszczowe lasy występują na obszarach tropikalnych w okolicach równika. Intensywne opady powodują szybki i bujny wzrost roślinności. Deszczowy las Amazonii jest największym lasem tropikalnym na świecie i zajmuje powierzchnię 7 milionów km², od niższych partii Andów do brazylijskiego...
Andy w Ameryce Południowej to łańcuch zbudowany z granitu pokrytego warstwą łupków. W niekórych miejscach, na skutek ruchów we wnętrzu ziemi, masy znajdującego się pod jej powierzchnią granitu zastały wypchnięte w postaci słupów na powierzchnię. Działanie lodowców spowodowało erozję tych...
Wyżyny Wenezueli i kraje leżące na wschód od nich tworzą po północnej stronie Amazonii wielki półokrąg gór stołowych. W miejscu, gdzie stykają się granice trzech państw - Wenezueli, Brazylii i Gujany - leżą największe z nich, zwane masywem Roraima. £ańcuch ten, osiągający wysokość 2810 m...
Jezioro Argentino, leżące w Ameryce Południowej niedaleko południowego krańca Andów, jest sceną spektakularnego dramatu, jaki rozgrywa się w naturze. Jezioro zasilane jest przez lodowce spływającej z gór Patagonii. W okolicy tej znajduje się 9 lodowców, nazywanych Los Glaciares.
Trudno wyobrazić sobie suszę trwającą nieprzerwanie 400 lat, a jednak coś takiego zdarzyło się w niektórych częściach pustyni Atakama w Chile, uważanej za najbardziej suche miejsce na Ziemi. W 1971 roku na obszary te spadł deszcz, le poprzednio padało tam u schyłku szesnastego wieku.
Altiplano (wysoka równina) jest rozległym płaskowyżem w Andach w Boliwii, położonym powyżej 3 tys. m n.p.m. Najego południowym krańcu znajduje się kilka słonych jezior, utworzonych pod koniec ostatniej epoki lodowcowej (około 10 tys. lat temu), gdy lody stopniały i woda wyparowała.
Do końca lat siedemdziesiątych naukowcy uważali, że wszystkie żywe organizmy na Ziemi potrzebują do życia światła słonecznego. Dopiero odkrzycie dokonane przez ekipę płetwonurków, badających ocean w pobliżu wysp Galapagos, zmieniło ten pogląd. Natknęli sie oni na cuduwny świat...
Między boliwijskimi górami na zachodzie i wyżynami Brazylii na wschodzie znajduje się jeden z największych na żwiecie obszarów bagiennych. Pantanal to rejon dużych równin rzecznych, rozciągających się na dlugości 160 km wzdłuż wschodniego brzegu rzeki Paragwaj i zajmujących obszar 100 tys...
Ogromne półkole płasko zakończonych klifów w Królewskim Parku Narodowym Natal w Republice Południowej Afryki nazwano Amfiteatrem. Klify wznoszą się tu na wysokość 1500 m, na końcach osiągają nawet 3000 m.
Góry Ahaggar (albo Hoggar) w Algierii leżą w sercu Sahary, ok.1500 km na południe od Algieru. Wznoszą się na wysokość 303 m n.p.m. (góra Tahat). Wyrastają ze skalistego płaskowyżu, sięgającego 2000 m. Masyw Ahaggar zbudowany jest ze skał liczących 2 mln lat i jest częścią starego łożyska...
Masyw Ruwenzori powstał 2 miliony lat temu. Jest to łańcuch górski o długości 125 km, biegnący wzdłuż granicy kongijsko-ugandyjskiej. W języku miejscowego plemienia Ruwenzori znaczy zaklinacz deszczu. jest to rzeczywiście bardzo wilgotne i mgliste miejscel, gdzie chmury przykrywają...
Ngorongoro to wulkan w północnej Tanzanii, wygasły 250 tys. lat, a może nawet 2,5 miliona lat temu. Kiedy był aktywny, erupcje oderwały jego czubek, pozostawiając krater w kształcie misy. Ma on średnicę długości 22 km i jest najwiękdzym kraterem na Ziemi. Jego ściany wznoszą się na...
Dolina Śmierci to głęboki pas pustyni, ciągnący się przez południowo-wschodnią Kalifornię (USA). Jest to najgorętszy i najbardziej suchy rejon w Ameryce Północnej, a jego najniżej położony punkt (82 m p.p.m.) to największe obniżenie na obszarze obu Ameryk. Skały, z mieniącymi się w słońcu...
Pustynia Namib jest jedną z najstarszych i najbardziej suchych pustyń na Ziemi. Biegnie przez 1400 km wzdłuż wybrzeża Atlantyku, w południowo-zachodniej Afryce, od granicy między Angolą i Namibią do rzeki Oranje. W najszerszym miejscu mierzy 160 km, a najwęższym - tylko 10.
Wielki Kanion jest jednym z najwspanialszych cudów natury na ziemi. Stanąć na jego krawędzi i podziwiać jego ogrom i oszałamiające piękno to niezapomniane przeżycie. Długość kanionu wynosi 443 km, a jego szerokość waha się od 200 m do 29 km. Maksymalna głębokość kanionu (w Granitowym...
Sahara zajmuje w północnej Afryce obszar 8,5 mln km² i jest największą pustynią świata. Większości z nas Sahara kojarzy się z ruchomymi wydmami, ale w istocie piaski stanowią zaledwie 1/5 jej obszaru. Resztę tworzą nagie żwirowe równiny, kamienne płaskowyże, góry i niziny pokryte solą...
Na terenie USA występują dwa gatunki wiecznie zielonych drzew iglastych, zwanych sekwojami. Sekwoja wiecznie zielona (Sequoia sempervirens) to najwyższe spośród żyjących na Ziemi drzew. Występuje na niewielkim obszarze, obejmujące środkowe wybrzeże Kalifornii i centralny Oregon.
Jezioro Natron w Afryce Wschodniej to miejsce lęgowe 3 milionów flamingów małych i 50 tys. czerwonaków europejskich. Jest w przeważajęcej części suche i składa się z warstw węglanu sodowego albo sody, pod którymi gromaszi się cuchnący, czarny szlam.
Delta Okawango w północnej Botswanie jest najwiękdzą śródlądową deltą na Ziemi - kiedy osiąga pełne rozmiary, rozciąga się na obszarze 22 tys. km².
As-Sudd to mokradła na Nilu położone w centralnym Sudanie. Jest to obszar o szerokości 320 km i długości 400 km. Kiedy Nil wylewa, powierzchnia As-Suddu równa jest powierzchni Irlandii. Rejon ten zamieszkują Nuerowie - lud zajmujący się hodowlą bydła. Kanał Jonglei (Junqali), o długości...
Przed ponad milionem lat istniał jeden wielki ląd, który rozpadł się, a powstałe w wyniku tego procesu płyty tektoniczne zaczęły odsuwać się od siebie, tworząc kontynenty znane nam dzisiaj. Oddalają się one od siebie w dalszym ciągu.
Wyobraźcie sobie parę rękawiczek z jednym palcem (tzw. mitenek), skierowanych kciukami ku niebu, wysokich na setki stóp, zbudowanych ze skały o rdzawym kolorze. Są to jedne z wielu wspaniałych form skalnych w Dolinie Pomników, leżącje na granicy między stanami Utah i Arizona w USA.
Największy na świecie system jaskiń znajduje się na terenie położonego w Stanach Zjednoczonych Parku Narodowego Mammoth Cave, w stanie kentucky, 144 km na południe od miasta Louiville. Europejczycy dotarli do tych jaskiń po raz pierwszy w 1799 roku.
Fiord Milford na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii wdziera się na 20 km w głąb lądu. Jest to urocze miejsce pełne stromych klifów, opadających dolin, wodospadów, bujnych lasów i mieniących się tęcz. Okolica jest bardzo wilgotna, na każde trzy dni przypada jeden albo dwa z opadami.
20 lutego 1943 roku Dionisio Pilido, farmer z wioski Paricutín w Meksyku ujrzał na swoim poku kukurydzy pojawiającą się w ziemi szczelinę. Nagle rozległ się huk, ziemia zadrzała i wybrzyszyła się. Ze szczeliny zaczął wydobywać sie dym, później pojawiły się języki ognia, od których zajęły...
Około 200 mln lat temu Pustynia Pstra w Arizonia (USA) była szeroką, bagnistą równiną zalewową, ze wzgórzami i górami wulkanicznymi na obrzeżach, na której rosły gigantyczne drzewa iglaste. Zalewy pozostawiły po sobie warstwy mułu, żwiru i popiołów wulkanicznych, z których powstały skały...
Nowozelandzkie świecące robaki to larwa pewnego rodzaju mychówki, które żyje w ciemnych, wilgotnych miejscach. Ogon larwy enituje światło, co pozwala jej zwabić ofiary. Żyje ona w osobliwej pajęczynie, z której zwisają nad wodą lepkie nici. Muszki, zwabione przez światło, zaplątują się w...
Wymiary góry Mauna Loa, na wyspie Hawaii, prze jej owalnej podstawie na snie oceanu wynoszą 119 na 85 km. Pod wodą znajduje się 4975 m góry, a jej pozostała część wznosi się na dalsze 4170 m ponad lustro wody.
Tę krainę poszarpanych pasm górskich, głębokich wąwozów, wąskich, płasko zakończonych wzgórz i pustyni, która wydaje się rozciągać bez końca, nazwano niezwykle trafnie - Badlands (Złe Ziemie). Zarówno Siuksowie, jak i Europejczycy dali temu obszarowi w swoich językach taką samą nazwę...
